Anita maakte kindermishandeling mee in de jeugdzorginstelling ‘De Goede Herder’

Het geweld dat plaatsvond binnen deze officiële jeugdzorginstellingen is ruim 50 jaar geheimgehouden.

Meisjes die thuis niet veilig waren, werden door de overheid in de instellingen van de Goede Herder geplaatst. Hier hoopten zij een liefdevol thuis te krijgen. De ‘liefdesgestichten’ van de Goede Herder bleken hard, kil en liefdeloos: ‘’De liefdeloosheid was vreselijk. We kwamen uit een slechte situatie en kwamen in een vaak nog slechtere situatie terecht. De trauma’s stapelden zich op. Er zijn vrouwen die nu bijna 100 jaar oud zijn en hier nog altijd veel last van hebben. Van alles wat we meemaakten: de emotionele mishandeling, het gedwongen moeten werken, de isoleercellen en van hoe we werden bestempeld als ‘probleemkind’ of als onhandelbaar. Het merendeel van de vrouwen is hier nooit van hersteld. Veel vrouwen kampen op hun oude dag nog met PTSS, nachtmerries en het gevoel niets waard te zijn.’’

Stigmatisering en veroordeling

Waar de vrouwen vooral mee zitten, is de stigmatisering: de negatieve veroordeling. Ze werden als meisje gezien als probleemkind, als hoer of als veroordeelde crimineel. Op die manier werden zij ook behandeld door de nonnen van de Goede Herder. Deze stigmatisering is hen altijd blijven achtervolgen: ‘’Wij waren meisjes van dertien, veertien, soms vijftien jaar. We waren slachtoffers, maar werden behandeld als daders. Er waren meisjes bij die als baby of klein kind al niet meer thuis konden wonen, door mishandeling of seksueel misbruik. Waarom werden wij zo behandeld? Van dit negatieve label kwam je nooit meer af. Als je later ging solliciteren en ze hoorden dat je in de Goede Herder had gezeten, dan kon je het wel schudden.’’

Geen toezicht door de overheid

‘’Wij werden in de instellingen van de Goede Herder geplaatst door de jeugdzorg, uit naam van de overheid. Wat wij de overheid verwijten, is dat er nooit toezicht is geweest. Later vonden we oude krantenartikelen, waaruit bleek dat er informatie naar buiten werd gebracht. Toch heeft het allemaal door kunnen gaan. De overheid heeft ons nooit beschermd. Achteraf bleek al het werk voor grote bedrijven te zijn geweest. Zoals voor C&A en Vroom & Dreesman, maar ook voor het leger. De Goede Herder heeft hier heel veel aan verdiend. Terwijl de meesten van ons nooit hun weg in het leven hebben kunnen vinden. Je kwam uit de Goede Herder zonder geld, zonder opleiding en zonder toekomst. Veel vrouwen hebben altijd in armoede geleefd.''

Vechten tegen de bierkaai 

In een groot onderzoek naar de mishandeling binnen de jeugdzorg genaamd ‘commissie-De Winter’, werd de mishandeling binnen de instellingen van de Goede Herder onvoldoende onderzocht. Uiteindelijk heeft een apart onderzoek plaatsgevonden. Op basis van dit onderzoek heeft minister Dekker voor Rechtsbescherming, namens de overheid, zijn erkenning en excuses uitgesproken. Toch heeft het kabinet laten weten dat de meisjes van de Goede Herder, net als alle melders van de commissie-De Winter, aanspraak konden maken op een schadevergoeding van €5.000, met daarbij een pakket aan begeleiding: ‘’Voor vrouwen die soms wel negen jaar lang mishandeld zijn en onder dwang hebben moeten werken, is dit een belediging. Moet je je voorstellen: een vrouw van 90 die nu begeleiding krijgt. Hier had de overheid 50 jaar geleden mee moeten komen. Ik had het de vrouwen zo gegund, om het laatste stukje van hun leven zorgelozer door te brengen. Deze regeling betekende weinig en is inmiddels ook afgelopen.

Tegelijkertijd kunnen we niet blijven vechten tegen de bierkaai. Vanwege de hoge leeftijd van de vrouwen en de onrust die dit geeft. We hebben ook contact gehad met Dominique Meijer. Net als wij, is zij slachtoffer van seksueel misbruik en mishandeling in de jeugdzorg en oprichter van de Stichting voor Ons. Zij blijft vechten voor een verbetering. Iets waaruit blijkt dat de overheid het meent.’’

Naamloos begraven: alsof ze nooit bestaan hebben

‘’Het gaat niet om het geld, maar om de symbolische waarde hiervan. Dit laat zien dat de overheid de ernst van de situatie nog altijd niet inziet. Er zijn heel veel meisjes in de Goede Herder overleden en naamloos begraven. Ik herinner me een meisje dat uit een liefdevolle thuissituatie kwam, maar haar beide ouders had verloren door een ongeval bij een spoorwegovergang. Zij is één van de meisjes die zelfmoord heeft gepleegd en naamloos is begraven. Wier verhaal vergeten wordt, niet erkend wordt. Alsof ze nooit bestaan heeft. Wij willen dat die meisjes alsnog een naam krijgen.’’

Een leven lang op zoek naar erkenning

Op 10 december 2022 organiseerde de KMGH een bijeenkomst voor de onthulling van een monument waarop de namen en geboortedata van de 250 naamloos begraven meisjes en vrouwen staan. Voor dit monument heeft de KMGH lange tijd gevochten en dit is uiteindelijk door de Goede Herder betaald. De vergoeding van dit monument, voor alle slachtoffers van de Goede Herder, is een kleine blijk van erkenning. De vrouwen hebben nu vooral behoefte aan contact met elkaar. Alleen zij weten écht wat hen is aangedaan en welke impact dit vandaag de dag nog op hen heeft: ''Het contact met lotgenoten is heel waardevol. Je hebt een soort zusjesgevoel, want je bent met elkaar opgegroeid. Ik ben bang dat er nooit erkenning komt vanuit de overheid, op een manier die écht recht doet aan het leed dat ons is aangedaan. De erkenning vinden we nu bij elkaar.'''