Anita maakte kindermishandeling mee in de jeugdzorgorganisatie ‘de Goede Herder’

Tussen 1860 en 1978 werden 15.000 Nederlandse meisjes die thuis niet veilig waren, bij nonnen van ‘de Goede Herder’ geplaatst. In kloosters die door de jeugdzorg, uit naam van de overheid, als veilige plek werden aangewezen. De meisjes bleken hier allesbehalve veilig.

Anita: “We hoopten hier een liefdevol thuis te krijgen, maar er was geen liefde te bekennen en dat was vreselijk. We kwamen uit een slechte situatie en kwamen in een vaak nog slechtere situatie terecht. Ze zagen ons als ‘probleemkind’, hoer en crimineel en zo werd er ook met ons omgegaan. We waren slachtoffers, maar werden behandeld als daders.”

“De meeste vrouwen zijn hier nooit van hersteld. Ze hebben op hun oude dag nog altijd te maken met PTSS, nachtmerries en het gevoel niets waard te zijn. Er zijn zelfs vrouwen die nu bijna 100 jaar oud zijn en hier nog steeds veel last van hebben.”

Anoniem begraven

Anita: “Er zijn ook heel veel meisjes in de Goede Herder overleden en anoniem begraven. Ik herinner me een meisje dat het thuis wel goed had, maar door een ongeluk haar ouders was verloren. Zij is een van de meisjes die zelfmoord heeft gepleegd en anoniem is begraven. Het is alsof haar verhaal vergeten is, niet erkend – alsof ze nooit bestaan heeft.”

Geen toekomst

Voor de meisjes die het wel overleefd hebben, stopten de slechte omstandigheden niet bij vertrek uit de Goede Herder. Anita: “We werden niet alleen door de nonnen behandeld als dader, maar ook door de buitenwereld zo gezien. Als je ging solliciteren en ze hoorden dat je in de Goede Herder had gezeten, dan kon je het wel schudden.”

“Ik begrijp nog steeds niet waar dit negatieve beeld vandaan is gekomen. De meesten van ons waren vanuit huis slachtoffers van mishandeling of seksueel misbruik. Er waren meisjes bij die hierdoor als baby of klein kind al niet meer thuis konden wonen. Waarom werden wij zo behandeld?”

“Je kwam uit de Goede Herder zonder geld, zonder opleiding en zonder toekomst. Achteraf bleek al het werk voor grote bedrijven te zijn geweest, zoals voor C&A, V&D en het leger. De Goede Herder heeft hier heel veel aan verdiend. Terwijl de meesten van ons nooit onze weg in het leven hebben kunnen vinden, en altijd in armoede hebben geleefd.”

De overheid had kunnen ingrijpen

Het pijnlijke is dat dit allemaal gebeurde onder de vleugels van de overheid.

Anita: “We zijn uit naam van de overheid bij de Goede Herder geplaatst en vanuit hen is er nooit toezicht geweest. Later vonden we oude krantenartikelen waaruit bleek dat er informatie naar buiten is gebracht, de overheid wist er toen van. Toch heeft het allemaal door kunnen gaan en heeft de overheid ons nooit beschermd. De mishandeling bij de Goede Herder is vijftig jaar lang geheimgehouden.”

“Ook bij een groot onderzoek naar mishandeling binnen de jeugdzorg, werd de mishandeling binnen de Goede Herder niet goed onderzocht. Uiteindelijk werd er een apart onderzoek uitgevoerd. Op basis van dit onderzoek heeft de minister voor Rechtsbescherming, namens de overheid, zijn erkenning en excuses geboden.”

De overheid heeft alle slachtoffers een schadevergoeding geboden van € 5.000, met daarbij een pakket aan begeleiding. Maar volgens Anita betekende dit gebaar weinig. Anita: “Het gaat niet om het geld, maar om het gevoel dat deze vergoeding geeft. Het laat zien dat de overheid de ernst van de situatie nog altijd niet inziet.”

“Voor vrouwen die soms wel negen jaar lang mishandeld zijn en gedwongen hebben moeten werken, is het een belediging. Moet je je voorstellen: een vrouw van negentig jaar die nu begeleiding krijgt. Hier had de overheid vijftig jaar geleden mee moeten komen. Ik had het de vrouwen zo gegund om het laatste stukje van hun leven met minder zorgen door te brengen.”

Een leven lang op zoek naar erkenning

Vanwege de hoge leeftijd van de vrouwen geeft het veel onrust om de strijd om erkenning te moeten blijven voeren. Toch blijft Anita zich voor haar lotgenoten inzetten, als voorzitter van de Stichting Kinderdwangarbeid Meisjes van de Goede Herder (KMGH).

Anita: “De KMGH heeft lange tijd gevochten voor een vergoeding voor een herdenkingsbeeld. Met daarop de namen en geboortedata van de 250 meisjes en vrouwen die anoniem begraven zijn. Dit beeld is uiteindelijk door de Goede Herder betaald. Een klein teken van erkenning.”

“De vrouwen hebben nu vooral behoefte aan contact met elkaar, en merken dat lotgenotencontact heel waardevol is. Alleen zij weten écht wat hen is aangedaan, en welke invloed dit vandaag de dag nog op hen heeft. Er komt denk ik nooit erkenning vanuit de overheid op een manier die recht doet aan wat ons is aangedaan. Maar deze erkenning vinden we nu bij elkaar.”

Wil je zelf jouw verhaal delen op Slachtofferwijzer, anoniem of onder je eigen naam? Dit kan veel steun en herkenning geven aan lotgenoten en kan jou zelf ook helpen in je herstel. Lees meer over het delen van jouw verhaal op Slachtofferwijzer.