Legien werd verkracht en kon dit samen met haar partner een plek geven

Toen Legien 16 was, werd zij verkracht door een man die zij vertrouwde. Jarenlang had ze hier schaamte- en schuldgevoelens over.

Legien: “Ik was heel goed in het negeren en wegdrukken van mijn ervaring met seksueel geweld. En ik bleef denken dat alle gedachten en gevoelens erover zo misschien vanzelf zouden verdwijnen. Maar zonder dat ik het doorhad, had de verkrachting steeds meer invloed op mijn leven. En ook op mijn relatie.”

“Op een gegeven moment kon ik het niet meer wegdrukken. Ik keerde steeds meer in mezelf en had nog maar weinig energie. Het leek of ik een depressie had die ik zelf niet herkende. Dit is het moment dat ik besloot iets over de verkrachting te delen met iemand anders.”

Te groot om te delen

Legien koos er eerst voor om een goede vriendin in vertrouwen te nemen. Ze vertelt: “Dit was de eerste stap om los te komen van de schuld en de schaamte. Een belangrijke stap ook, omdat ik toen hulp ben gaan zoeken. Ik ben in therapie gegaan en daar kwam de vraag: ‘Wanneer en hoe wil je dit delen met je partner?’.”

“Ik wilde het toen nog zelf oplossen en het buiten ons huwelijk houden. Ik wilde het niet het probleem van Stijn maken. Maar dat bleek niet zo te werken. Want dat wat je niet uitspreekt, neemt nog steeds een plek in.”

Na twaalf jaar huwelijk besloot ze om het toch ook haar partner te vertellen. Legien: “Ik vond het al die tijd te groot, te eng, te moeilijk om het met Stijn te delen. Ook omdat het daarmee duidelijk zou worden dat het seksueel geweld invloed had op onze relatie en intimiteit. Dat wilde ik niet.”

“Toch was het delen van mijn ervaring met Stijn het juiste om te doen. Pas hierna kreeg ik weer ruimte om geluk te voelen. Alles ging weer makkelijker, in mijn dagelijks leven en tussen ons. Ook zag ik toen pas hoeveel invloed het seksueel geweld eigenlijk had op onze relatie.”

Seksueel geweld kan een freeze-reactie geven. Op het moment zelf, maar ook lang daarna nog. Bijvoorbeeld op momenten van intimiteit. Voor Stijn vielen er daarom ook veel puzzelstukjes in elkaar toen Legien hem over de verkrachting vertelde.

Stijn: “Het was alsof er een deken van ons af werd getrokken. Al die tijd voelde het alsof alle emoties bedekt waren. Het was onuitgesproken en onduidelijk, en ik zocht het bij mezelf. Doordat ze het met mij deelde, zag ik Legien weer en voelde ik me ook weer gezien.”

Legien: “Het is een onvoorspelbaar proces dat veel verschillende fases kent, en iedere fase moet je samen een plek geven. De basis die je samen hebt opgebouwd, steekt ineens anders in elkaar. Het is zoeken naar een balans tussen veiligheid, verbondenheid en elkaar de ruimte geven. Daarbij is het belangrijk om allebei te beseffen wat je nodig hebt en dit met elkaar te blijven delen.”

Stijn: “Als partner is het zoeken: welke plek mag ik innemen? Wanneer moet ik er voor de ander zijn, en wanneer mag ik voor mezelf opkomen? Want hoe graag je de ander ook steunt: je moet ook grenzen stellen, anders loop je jezelf voorbij. Een veilige omgeving waarin alles er mag zijn, is ongelooflijk belangrijk.”

Hulpverlening verbeteren

Met hun project onderzoeken Stijn en Legien, met steun van Fonds Slachtofferhulp, wat partners nodig hebben na seksueel geweld/misbruik. Samen Helen richt zich op vragen als: wat is er al binnen de hulpverlening, en wat mist er nog? En als mensen geen professionele hulp vinden of zoeken, waar ligt dit dan aan?

Legien: “Wij zien nu wat wij nodig hadden gehad, maar of dat ook voor andere stellen geldt, weten we niet. Daarom zijn we met stellen, professionals en organisaties in gesprek. Om daarna het gat te dichten tussen wat er nodig is, en wat er aangeboden wordt. We krijgen hier een steeds duidelijker beeld van.”

Behalve dat ze onderzoek doen, ontwikkelen Stijn en Legien ook verschillende hulpmiddelen. Zoals de #MeToo-gespreksetiquette, met tips voor de mensen om het slachtoffer heen. Ook delen ze onder andere ervaringsverhalen en vlogs.

Stijn vertelt: “We willen andere stellen die hetzelfde proces doormaken informatie en steun bieden. En we willen ze aanmoedigen om het vooral samen te doen. Daarnaast willen we laten zien wat je daarbij allemaal kunt tegenkomen. Op alle gebieden van het leven, zoals op het gebied van intimiteit en in de zorg voor de kinderen.”

“Laten we eerlijk zijn: het is onzin dat de mensen die seksueel geweld of misbruik meemaken, het zelf moeten oplossen. De hulpverlening richt zich nog te veel alleen op het slachtoffer, terwijl steun vanuit de omgeving zo belangrijk is. Met Samen Helen willen we uiteindelijk zorgen voor een grote verandering in de samenleving. Want helen van seksueel misbruik doe je gewoon niet alleen – helen doe je samen.”

Wil je zelf jouw verhaal delen op Slachtofferwijzer, anoniem of onder je eigen naam? Dit kan veel steun en herkenning geven aan lotgenoten en kan jou zelf ook helpen in je herstel. Lees meer over het delen van jouw verhaal op Slachtofferwijzer.