Afstudeerproject: verkrachting Uit de maat

Op jonge leeftijd werd Luuk verkracht door iemand die hij zag als een goede vriend. Negen jaar lang heeft hij hierover gezwegen. Omdat hij het moeilijk vond om zich te realiseren dat hij verkracht was. Zijn verhaal paste niet in het stereotype beeld van een verkrachting. Het paste niet bij de verhalen die we zien en lezen in de media. Nu, negen jaar later, studeert Luuk aan de kunstacademie. Met zijn afstudeerproject ‘Uit De Maat’: drie videoclips gebaseerd op zijn eigen verhaal, hoopt Luuk anderen te helpen die zich in een soortgelijke situatie bevinden: ‘’Mijn werk is geen doel op zich: maar een middel om gesprekken te openen’’.

Het paste niet in het plaatje

‘’Het seksueel misbruik dat ik op jonge leeftijd meemaakte was een hele heftige gebeurtenis. Maar ik heb dit lange tijd niet zo kunnen zien. In de media zie en hoor je over de grote sterke mannen die weerloze meisjes verkrachten. Wat mij overkwam paste niet in dit plaatje. We hadden al een vriendschappelijke band en er kwam geen geweld aan te pas. Pas veel later, toen de #MeToo beweging startte, kon ik me realiseren dat ik verkracht ben. Ik heb twee keer gezegd dat ik het niet fijn vond, dat ik het niet wilde. En toch ging hij door. Jarenlang kende ik deze representatie niet. Deze verhalen, die niet passen in het ‘stereotype beeld’ van een verkrachting, had ik nog niet gehoord. Met mijn project hoop ik die representatie te creëren voor anderen, zodat zij inzien dat hun ervaring heftig is. Dat hun verhaal ertoe doet en dat je daar hulp voor kunt krijgen.’’

Is dit een verkrachting, of niet?

‘’Ik heb het idee dat velen van ons denken dat een verkrachting aan bepaalde ‘voorwaarden’ moet voldoen om een verkrachting te zijn. Daarom speelt mijn voorstelling zich af tussen twee vrienden. De film is opgenomen vanuit het perspectief van de dader, het hoofdpersonage. En niet vanuit het perspectief van het slachtoffer. Omdat ik denk dat als je het slachtoffer volgt, je al snel denkt: ‘dat zou mij nooit overkomen’. Ik denk dat als je je in de dader kunt verplaatsen, al is het maar een klein beetje, dat je je eerder kunt realiseren dat het iedereen op elk moment kan overkomen. Ik wil een discussie aanwakkeren bij het publiek: is dit een verkrachting, of niet?’’

Mijn kracht terugpakken

‘’Vier jaar na de verkrachting was ik aan het werk in een friettent. De man die mij seksueel misbruikt heeft kwam bij mij aan de balie iets bestellen. Dat was een surrealistisch moment. In die seconde dat wij oogcontact maakte, zag ik hem schrikken. Ik had vier jaar bedacht wat ik zou zeggen als ik hem zou zien. Ik stond helemaal klaar om hem de huid vol te schelden. Op het moment dat ik mijn mond open wilde trekken, zag ik twee kinderen achter hem staan. Hij ging aan een tafel zitten met zijn gezin en ik dacht alleen maar: ‘ik wil geen gezin kapotmaken’. Daar ga ik me niet beter van voelen. Mijn therapeut vroeg mij laatst of ik aangifte wilde doen, maar die behoefte heb ik niet. Ik pak mijn kracht terug door me niet meer te focussen op hem, maar op de manieren waarop ik mijn ervaring in iets goeds om kan zetten.’’

Rolmodellen

‘’Drieënhalf jaar geleden ben ik begonnen met optreden als dragqueen. Dat was voor mij een kantelpunt. De maatschappij schetst hele duidelijke hokjes. Een man gedraagt zich op een bepaalde manier en een vrouw gedraagt zich heel anders. Ik had altijd het gevoel dat ik mijn mannelijke kant heb ontwikkeld. Sinds ik als dragqueen optreed kan ik ook mijn vrouwelijke kant ontwikkelen. Ik heb besloten om al mijn kanten te laten zien, ook mijn kwetsbare kant. Ik merkte dat hier heel positief op gereageerd wordt. Dat ik met mijn werk als dragqueen en kunstenaar veel mensen raak. Dat ik hiermee gesprekken kan openen. In ‘Uit De Maat’ zijn de nummers gezongen door ‘Emilie Salvia’, mijn dragqueen personage. De muziek is mijn eigen verhaal. De beelden in de videoclips zijn fictief.

Natuurlijk zal niet iedereen die seksueel geweld meemaakt, zich aangesproken voelen door een dragqueen die erover zingt. Sommige mensen zullen hier kracht uit putten, maar voor anderen geldt dit niet. Ik denk dat het belangrijk is dat er veel verschillende rolmodellen zijn. Mensen die erover durven te vertellen en laten zien dat het oké is om niet oké te zijn. Dat je er weer krachtig uit kunt komen. Ik heb me heel lang alleen gevoeld in wat ik hem meegemaakt. Sinds ik met mijn project naar buiten ben gekomen is er geen dag voorbij gegaan dat ik niet een bericht heb gekregen van iemand die hetzelfde heeft meegemaakt.’’

Uit De Maat

‘’Als ik met Uit De Maat één persoon kan helpen, dan is het voor mij geslaagd. Het liefst breng ik een maatschappelijke verandering op gang, maar in ieder geval een discussie, een gesprek. Een goede vriendin vertelde mij laatst dat ze vijf jaar geleden verkracht is, maar hier nooit over durfde te praten, tot ik met mijn project naar buiten kwam. Toen voelde ik dat dit project impact kan hebben. Ik hoop dat we dat soort successen kunnen blijven behalen. In juli komt de muziek van Uit De Maat online. De muziek zal te streamen zijn via, onder andere, Spotify. Daarna gaan we op tour en na ongeveer een jaar zal Uit De Maat ook op YouTube worden geplaatst. Ik hoop zoveel mogelijk mensen te bereiken. Of we met Uit De Maat nu tien mensen kunnen helpen, of twee miljoen. Ik ben dankbaar.’’