Fraude: betekenis, vormen en voorbeelden

Belastingfraude wordt ook wel ‘belastingontduiking’ genoemd. Iemand die belastingfraude pleegt, betaalt minder of geen belasting. Bijvoorbeeld door de belastingaangifte verkeerd in te vullen. De Staat loopt elk jaar miljarden euro’s mis door belastingfraude, waardoor er bijvoorbeeld minder geld kan gaan naar het onderwijs.

Lees meer over de aanpak van en meldpunten voor belastingfraude op de website van de Rijksoverheid.

Bij datingfraude ontmoet je iemand via bijvoorbeeld social media, een datingsite, website, online chatroom of online spel. De oplichter doet zich voor als een leuk persoon en misbruikt daarbij vaak de naam en foto’s van iemand anders. Hij of zij bouwt een band met je op, soms maandenlang. Maar je nieuwe liefde bestaat niet echt: de oplichter is uiteindelijk alleen maar uit op je geld.

Lees meer over datingfraude en hoe je het kunt herkennen.

Bij examenfraude gebruikt een leerling bijvoorbeeld een spiekbriefje tijdens het afleggen van een examen. Of een leerling laat het examen bijvoorbeeld doen door iemand die op hem of haar lijkt. Dit gebeurt vaakuitonzekerheid, of door een slechte voorbereiding op het examen.

Ook leraren en leraressen plegen weleens examenfraude, door leerlingen te laten slagen die eigenlijk zouden zijn gezakt. Dit doen ze bijvoorbeeld om een hoger gemiddelde van geslaagde leerlingen te krijgen. Om deze vorm van fraude te voorkomen, worden examens vaak ook gecontroleerd door een leraar of lerares van buiten school.

Iemand die diplomafraude pleegt, zegt een titel of diploma te hebben terwijl dit niet zo is. Bijvoorbeeld om voor een baan te worden aangenomen. Dit kan in een gesprek worden verteld, maar soms maakt iemand ook een nep diploma.

Cv-fraude lijkt hierop. Daarbij wordt gelogen op het CV dat bij een sollicitatie wordt meegestuurd. Er wordt dan bijvoorbeeld gelogen over de leeftijd, diploma’s of ervaring in het werk.

Bij identiteitsfraude doet iemand alsof hij of zij iemand anders is. En gebruikt daarbij ook de naam van deze persoon. Bijvoorbeeld met een gestolen rijbewijs of een kopie van een paspoort.

Voor deze vorm van fraude is er een speciaal meldpunt: het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI). Op de website van de Rijksoverheid lees je meer over het meldpunt voor identiteitsfraude.

Oplichting gebeurt steeds vaker via internet. Internetfraude komt dan ook in veel verschillende vormen voor. Voorbeelden van internetfraude zijn:

• ransomware;
• phishing, en
• oplichting met een betaalverzoek zoals een Tikkie (meestal via Marktplaats of WhatsApp).

Ransomware is een programma dat ervoor zorgt dat je geen toegang meer hebt tot je computer, telefoon of digitale bestanden. Je krijgt een melding dat je pas weer toegang hebt, nadat je losgeld betaalt.

Het is altijd beter om niet te betalen, omdat je geen garantie hebt dat je hierna wel weer toegang hebt.

Op een speciale website van de politie lees je meer over ransomware en wat je ertegen kunt doen. En op de website veiliginternetten.nl vind je een uitlegvideo over ransomware en hoe je je ertegen kunt beschermen. Deze website is onder andere opgezet door het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Phishing is een vorm van internetfraude die veel voorkomt, en oplichters worden er steeds beter in. Phishing betekent letterlijk ‘hengelen’. Het wordt zo genoemd omdat oplichters hengelen naar je persoonlijke gegevens. Dit doen ze meestal door eene-mail te sturen vanuit bijvoorbeeld de bank of een andere betrouwbare organisatie.

Er staat bijvoorbeeld dat je rekening is geblokkeerd, of dat je gegevens gecontroleerd moeten worden na een update. Via een link vragen ze om je persoonlijke gegevens. Daarmee kunnen de oplichters zelf geld van je rekening afschrijven.

Het advies is: nooit zomaar klikken op een link in een e-mail. Betrouwbare bedrijven zoals je bank zullen nooit om je persoonlijke gegevens vragen via een e-mail.

Lees meer over hoe je veilig het internet kunt gebruiken op de website veiliginternetten.nl. Deze website is onder andere door het ministerie van Justitie en Veiligheid opgezet. En geeft onder andere tips bij phishing.

Een ander voorbeeld van fraude is oplichting met een betaalverzoek zoals Tikkie. Deze vorm van fraude gebeurt vaak via Marktplaats.

Een oplichter doet alsof je iets van hem of haar koopt en belooft het product op te sturen na jouw betaling. Maar je ontvangt je aankoop niet, en de oplichter lijkt niet meer te bereiken.

Ontdek hoe je oplichting via Marktplaats kunt voorkomen. Lees hoe je fraude via een Tikkie kunt herkennen. Of lees het verhaal van Gerard Lukken, die via een betaalverzoek op Marktplaats werd opgelicht.

Ook via andere sites kan oplichting voorkomen. Lees bijvoorbeeld meer over oplichting via AirBnB.

Fraude via WhatsApp is ook een vorm van oplichting die veel voorkomt. WhatsApp-fraude wordt ook wel ‘vriend-in-nood-fraude’ of ‘hulpvraag-fraude’ genoemd.

Bij WhatsApp-fraude doen oplichters alsof ze een bekende van je zijn, zoals een goede vriend of familielid. Ze doen alsof ze in nood zijn en geld nodig hebben. En vragen je zo snel mogelijk geld over te maken via een betaalverzoek, meestal in de vorm van een Tikkie.

Het advies is: zo’n verzoek nooit zomaar betalen, maar altijd eerst checken door te bellen met deze bekende.

Lees meer over WhatsApp-fraude, hoe het eruitziet en wat je kunt doen om je geld terug te krijgen. Of lees hoe je fraude via een Tikkie kunt herkennen.

Sommige oplichters proberen geld van je te stelen door neppe facturen te sturen. Hierin wordt een betaling gevraagd voor producten of diensten die je nooit hebt gekocht. Ze hopen dat je dit toch betaalt. Bijvoorbeeld omdat je veel verschillende facturen ontvangt, en aan je eigen geheugen kunt gaan twijfelen.

Het kan bijvoorbeeld ook gaan om een ‘jaarlijkse bijdrage’, ook als een bedrijf hier nooit om zou vragen. Zo kan een oplichter doen alsof de factuur door de Kamer van Koophandel is gestuurd. Oplichters gaan er bij spookfacturen vaak van uit dat kleine bedragen minder snel zullen opvallen of worden gecontroleerd. Het gaat dan ook meestal om bedragen tussen de €10 en €250.