Confirmation bias: ik heb toch áltijd gelijk?

Waarschijnlijk ben je ervan overtuigd dat je eigen meningen en overtuigingen altijd kloppen. En gebaseerd zijn op feiten. Toch is dat niet altijd zo. Iedereen is namelijk vatbaar voor ‘confirmation bias’. Wij leggen je uit wat dit precies is.

Wat is confirmation bias?

Een confirmation bias noemen we ook wel bevestigingbias of bevestigingsvooroordeel. Hierbij gebruik je informatie die je huidige meningen en overtuigingen bevestigen en verder ondersteunen. Ook negeer je voorbeelden die jouw ideeën niet ondersteunen of in twijfel trekken. Iemand die niet gelooft in de werking van coronavaccinaties, gaat dus continu op zoek naar bewijs hiervoor. Dit beïnvloedt ook de manier waarop je onderzoek doet en informatie verzamelt. Door bijvoorbeeld telkens naar een nieuwsbron te gaan die het met jou eens is. Mensen ervaren de confirmation bias omdat ze er niet achter willen komen dat ze ongelijk hebben of juist omdat ze er achter willen komen dat ze gelijk hebben.

Voorbeelden van confirmation bias

Hieronder een aantal voorbeelden van hoe confirmation bias mensen in verschillende gebieden beïnvloedt:

• Politieke verkiezingen: mensen hebben de neiging om te zoeken naar positieve informatie over partijen of kandidaten waar ze achter staan.
• Beleggen: je vertrouwt op informatie die past bij je huidige overtuigingen en maakt op basis daarvan een keuze om wel of niet geld te investeren.
• Welke nieuwsbronnen je leest: Google laat jou automatisch al nieuws zien dat aansluit bij je overtuigingen. Door alleen nog maar dit nieuws te lezen en nooit andere nieuwsbronnen te gebruiken, raak je steeds meer overtuigd van je eigen gelijk.

Gevolgen van confirmation bias

De gevolgen van confirmation bias kunnen groot zijn. Mensen kunnen hierdoor:

• Verkeerde beslissingen nemen: door alleen te focussen op informatie die onze mening bevestigt, mis je mogelijk belangrijke informatie met een andere invalshoek die ervoor had kunnen zorgen dat je andere beslissingen had gemaakt.
• Afsluiten voor andere meningen: je sluit je af voor nieuwe ideeën en perspectieven, waardoor je minder flexibel en vatbaar wordt voor leren en groei.
• Polarisatie bevorderen: in discussies neig je naar het gebruiken van argumenten die je eigen mening bevestigen en negeer je tegengestelde argumenten. Dit kan leiden tot verhitte discussies en een versterking van tegenstellingen.
• Onjuiste oordelen vellen: je kan een onterecht oordelen vellen over anderen of bepaalde situaties omdat je alleen de informatie gelooft die past bij jouw vooroordelen.