Betekenis verborgen narcisme

Kenmerken van verborgen narcisme

Iemand met verborgen narcisme voelt zich diep van binnen leeg, eenzaam en minderwaardig. Alleen gaan ze hier anders mee om, een openlijke narcist doet zich arrogant en zelfverzekerd voor, terwijl een verborgen narcist zich onzeker en breekbaar voelt. Bij iemand met verborgen narcisme uit het zich dus meer passief. Daardoor krijgt diegene niet altijd bevestiging en waardering vanuit de omgeving. Een narcistisch iemand is wel op zoek hiernaar en dus gaat diegene op zoek naar een manier om tóch het positieve schijnzelfbeeld in stand te houden

Dat doet iemand bijvoorbeeld door op zoek te gaan naar medeleven en dit op voorzichtige manier af te dwingen. Door zich zogenaamd kwetsbaar op te stellen, manipuleert een narcist mensen en bindt diegene ze aan zich. Een narcist heeft ook moeite met weten wat een ander nodig heeft. Toont een narcist berouw of doet diegene zich voor als begripvol, sociaal en medelevend? Dan is dit niet oprecht, maar gedrag vanuit eigen belang. Het gedrag van een narcist komt niet altijd overeen met wat diegene zegt.

Sociale kameleon

Kenmerken die bij een verborgen narcist horen zijn: overgevoeligheid, zich onbegrepen voelen, passief-agressief zijn, een veilig gevoel bij macht over anderen en onpersoonlijke/moeilijke relaties met mensen in de omgeving. Ondertussen is het een sociale kameleon, iedereen omschrijft het karakter van de narcist anders. Dat maakt het extra lastig om een verborgen narcist te herkennen.

Is narcisme te genezen?

Het veranderen van een narcistische persoonlijkheid is lastig. Dit is alleen mogelijk als de persoon waar het om gaat:

• openstaat voor therapie en voor eerlijke/kritische feedback van de hulpverlener;
• echt begrijpt dat zijn of haar gedrag verkeerd is en de schuld niet bij een ander legt;
• oprecht wil veranderen voor zichzelf en voor zijn partner/omgeving;
• actief, de hele tijd en echt werkt aan verandering (en niet omdat diegene hiermee zijn omgeving manipuleert).

Heel moeilijk

Dit alles is heel moeilijk voor een narcist en dat maakt het vrijwel onmogelijk om van zijn of haar schadelijke eigenschappen af te komen. In de praktijk komt het bijna niet voor dat een narcist voor therapie openstaat. Als dat toch het geval is, wordt de therapie vaak eerder gestopt. Bijvoorbeeld omdat een narcist niet openstaat voor tegenspraak vanuit de therapeut.

Narcisme in relaties

Een partner van iemand met narcisme zet vaak onbewust zijn eigen behoeftes en gevoelens aan de kant. Het aangeven van grenzen is lastig voor de partner, diegene legt de schuld vaak bij zichzelf en twijfelt of wat diegene ervaart wel klopt. Ook de aanleg van deze eigenschappen zijn vaak ontstaan in de jeugd van de partner. Bijvoorbeeld als iemand zich veel moest aanpassen vroeger en daardoor voorbij zijn eigen grenzen ging. Dit patroon kan erg diep zitten en is moeilijk af te leren.

Partners en andere mensen in de omgeving van (verborgen) narcisten hebben vaak niet door wat er aan de hand is. Ook later, als een relatie bijvoorbeeld als voorbij is, ziet niet iedereen dit. Het kan jaren duren voordat een slachtoffer dit doorheeft.

Een partner van een narcist zal zich kunnen herkennen in één of meer van de volgende punten:

• discussies die steeds verdraaid worden en uiteindelijk niet meer gaan over waar het eigenlijk mee begon;
• een verkeerde indruk geven, waardoor je iets verkeerd gaat denken/doen;
• steeds meer aan jezelf en je manier van denken gaan twijfelen;
• het ene moment beledigd en beschuldigd worden en het andere moment veel complimenten en lieve woorden ontvangen;
• steeds minder mogelijkheid tot contact hebben met vrienden en familie;
• het gevoel dat je veranderd bent/niet meer weten wie je bent;
• gevoelens van, labiliteit, schuld, verwarring, paranoia, angst en stress;
• het gevoel alsof je leegt bent en emotioneel op;
• geestelijke en lichamelijke klachten (soms zelfs een burn-out en/of depressie).
• de verborgen narcist is niet trouw. Diegene ontkent situaties en draait de schuld om zodat het bij de partner terechtkomt. Als je de relatie verbreekt laat een narcist zich niet kennen, diegene doet alsof de emotionele verbinding niks voorstelde. Zo blijft de narcist onaantastbaar en blijft het schijnzelfbeeld in stand.

Omgaan met narcisme

Omgaan met een narcist is een uitdaging. Als je met een (verborgen) narcist te maken hebt die, is het allereerst belangrijk om de signalen serieus te nemen. Probeer in te zien dat je wordt gemanipuleerd en wat dit met jou doet. Misschien ben je hierdoor als persoon veranderd en ervaar je al lange tijd stress. Waardoor je bijvoorbeeld vaak in de verdediging schiet of emotioneler bent dan voorheen. Weet dat dit niet aan jou ligt, maar het gevolg is van de acties van een narcist.

Acceptie

Een tweede stap is acceptatie. Een narcist verandert zijn of haar gedrag vaak niet. Volgens iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis is er namelijk niets mis. Als je jouw klachten en/of vermoedens met deze persoon deelt, reken dan niet op medeleven, steun of begrip. Een narcist is hier niet toe in staat. De situatie kan ook omgedraaid worden, ga hier niet in mee.

Er is waarschijnlijk geen kans op verbetering en dus is het beter om de relatie te beëindigen. Hoe langer het duurt, hoe moeilijker het wordt om jezelf er niet in te verliezen. Wil je de relatie niet beëindigen? Laat het narcisme dan zo min mogelijk schade veroorzaken aan jou als persoon en in de relatie.

Een aantal dingen kunnen jou hierbij helpen in contact met een narcist:

• stel je eigen grenzen en bewaak deze goed;
• kapdiscussies af die nergens toe leiden en blijf rustig;
• neem een zelfverzekerde houding aan en durf ‘nee’ te zeggen;
• laat duidelijk weten dat je niet met je laat sollen;
• kaats dreigende opmerkingen terug;

Let op jezelf

Let goed op jezelf en check regelmatig hoe het met jezelf gaat. Emotioneel misbruik kan namelijk schadelijk zijn. Als je last hebt van depressieve gevoelens, slapeloosheid, vermoeidheid, schuldgevoel, ongelijkwaardigheid, onveiligheid, oneerlijkheid en niet meer weet wie je echt bent en/of suïcidale gedachten hebt. Dan is het tijd om hulp te zoeken en/of uit de relatie te stappen.

Hulp en lotgenotencontact (verborgen) narcisme

Heb jij te maken met een (verborgen) narcist? Weet dat je er niet alleen voor staat. Als slachtoffer van huiselijk geweld (dus ook van structureel emotioneel misbruik) kun je terecht bij Sterk Huis, Fier en Blijf Groep. Maar ook bij MIND Korrelatie en Slachtofferhulp Nederland, bijvoorbeeld voor EMDR of sessies met een psycholoog. Heb je behoefte aan lotgenotencontact? Dat vind je o.a. bij Stichting Schuilplaats/DAW en Stief & Co.