De hele dag kijken naar kinderporno, op zoek naar die ene aanwijzing

Ze komt ze tegen op het darkweb: mannen die vertellen hoe ze hun eigen dochtertje misbruiken. Dat is het moeilijkste aan het werk, zegt kinderporno-rechercheur Lesley Lindner. Dat je wéét dat een kind wordt misbruikt, maar er nog niet achter bent om wie het gaat en wáár het gebeurt. “Soms ben je weken of maanden aan het zoeken, terwijl je weet dat een kind al die tijd misbruikt wordt. Dat is heel schrijnend.”

130 kinderen wist de politie het afgelopen jaar te identificeren als slachtoffer van misbruik in Nederland. Er konden 380 verdachten aangehouden worden, waarvan ruim honderd wegens het maken van kinderporno.

Een groot deel van het werk van de rechercheurs van het landelijk team Bestrijding Kinderporno en Kindersekstoerisme bestaat uit het minutieus bekijken van foto’s en filmpjes van misbruik, op zoek naar aanwijzingen die leiden naar slachtoffers en daders.

Haar collega Marcel Nek vult aan: “Kun je achterhalen welk merk het is? Kun je het verkooppunt vinden? Is daar betaald met een pinpas of creditcard? Zo proberen we steeds iets verder te komen.”

In een oudere misbruikzaak was op een foto een kerkraam te zien. De politie liet speciale software schrijven, die via Google Earth alle kerkramen vergeleek met het raam op de foto. Zo kwam de politie achter het adres waar twee kinderen werden misbruikt door een pedoseksueel.

Hoog in een politiekantoor in Zoetermeer zit hun afdeling, waar 40 rechercheurs zich bezighouden met het opsporen van kinderporno. De focus ligt op het redden van slachtoffers en het vinden van producenten in binnen- en buitenland. In de rest van het land werken nog eens 110 rechercheurs.

De teams worden bedolven onder de meldingen van kinderporno. Afgelopen jaar waren het er 18.000, meer dan ooit. Het gevolg is dat lang niet alle zaken kunnen worden onderzocht. Lindner: “Onder de streep betekent dat: er worden kinderen misbruikt waar we geen weet van hebben.”

Shabby seksshop

Het grote aantal meldingen heeft onder andere te maken met de ruime beschikbaarheid van kinderporno op internet. Via het darkweb is het materiaal wereldwijd toegankelijk en blijft het maar circuleren. “Het darkweb is de enige plek waar je als pedofiel jezelf kunt zijn, maar tegelijkertijd is het de poort naar de hel”, zegt Lindner.

Naast relatief onschuldige plaatjes zijn daar ook zeer extreme categorieën misbruik te vinden. “Ik zie nieuwe mensen zich aanmelden en in rap tempo afglijden. Twintig jaar geleden durfden de meesten het niet aan om in een shabby seksshop in Amsterdam een videoband met kinderporno te kopen. Op het darkweb gaan ze wel op zoek en komen ze in aanraking met de meest vergaande vormen van misbruik.”

Inschatten of een foto of filmpje in Nederland gemaakt kan zijn, is een kwestie van ervaring. Nek werkt al zeventien jaar als kinderporno-rechercheur en heeft zoveel materiaal gezien, dat hij vaak in een oogopslag ziet of het om nieuw misbruik gaat en waar het ongeveer vandaan moet komen.

Last van de soms gruwelijke beelden hebben de rechercheurs niet. “Je leert je eigen valkuilen kennen”, zegt Nek. “Ik kan me wel eens verliezen in de ogen van een slachtoffer. Je gaat je voorstellen wat er in het hoofd van zo’n kind omgaat. Daar moet je je van bewust zijn en op tijd naar buiten gaan om even een rondje te lopen.”

Twee keer per jaar gaan de rechercheurs naar een psycholoog. Verder letten collega’s op elkaars welzijn. Lindner heeft zelf twee kinderen. “Dat helpt erg. Als ik heftig materiaal heb gezien, is het fijn om aan het eind van de dag gewoon thuis te komen bij mijn eigen gezin.”

Voorzichtiger

Het werk heeft hen wel voorzichtiger gemaakt. “Veel mensen zijn bang dat een enge man hun kind de bosjes in trekt en misbruikt”, zegt Lindner. “Maar het meeste misbruik vindt plaats in de directe omgeving van het slachtoffer.”

De rechercheurs vinden dat ouders beter in de gaten moeten houden waar hun kinderen verblijven en met wie. “Ondanks alle voorschriften bij verenigingen, worden kinderen soms toch alleen gelaten met een begeleider”, zegt Lindner. “Hoe is dat mogelijk? Daar mag je als ouder best een punt van maken.”

Marcel Nek: “We zien ook nog steeds zaken, waarbij kinderen de hele dag over de vloer bleken te komen bij die aardige, alleenstaande man in de buurt.”

Wees kritisch, is hun advies. Lindner: “Mensen zeggen wel eens tegen me: jij ziet te veel. Of jij te weinig, denk ik dan.”