Wel of geen aangifte doen na seksueel geweld?

Twijfel je of je aangifte wil doen na seksueel geweld? Het helpt om erachter te komen wat jij wilt bereiken met een aangifte en om te weten wat er tijdens een strafproces op je pad kan komen.

Wanneer je seksueel grensoverschrijdend gedrag of seksueel geweld hebt meegemaakt, kan je ervoor kiezen om aangifte te doen. Dit kan een lastige beslissing zijn. Je weet bijvoorbeeld niet wat dit betekent voor jouw verwerkingsproces. Of je bent onzeker over de uitkomst van het strafproces. In het maken van de beslissing kan het helpen om te weten wat er in een strafproces op je pad kan komen. Wat moet er (op dit moment) bijvoorbeeld strafrechtelijk bewezen worden in een zedenzaak? Hoe lang kan het duren voordat jouw zaak voor de rechter komt? Of hoe lang duurt dit wanneer de nieuwe zedenwet is ingevoerd? Op deze vragen vind je in dit artikel antwoorden.

Geen aangifte na seksueel geweld

In een strafproces gaat het om het rond krijgen van strafrechtelijk bewijs. En dat is met onze huidige zedenwet moeilijk. Vaak bevond je je in een ‘grijze zone’: was de dader een vriend, een familielid of hadden jullie een date. Dit maakt dat dwang in sommige gevallen moeilijk te bewijzen is. Dat is ook wat we gezien hebben tijdens het The Voice of Holland schandaal. Als slachtoffer kan je de schuld bij jezelf leggen. De omgeving kan dit schuldgevoel versterken.

Volgens het Centrum Seksueel Geweld wordt, onder onze huidige zedenwet, de helft van de aangiftes geseponeerd vanwege gebrek aan bewijs. “Superfrustrerend voor de slachtoffers”, zegt Iva Bicanic van het Centrum Seksueel Geweld. “Sepot betekent niet dat het niet gebeurd is. Maar dat kan wel zo voelen.”

Nieuwe zedenwet

In onze nieuwe zedenwet, die naar verwachting rond 2024 in werking treedt, wordt het dwangvereiste geschrapt. In de nieuwe wet zal niet ‘dwang’, maar het ontbreken van instemming de doorslag geven voor veroordeling. Een dader wordt dan veroordeeld, wanneer hij of zij wist of had moeten weten dat het slachtoffer geen seks wilde.

Lange doorlooptijden

De politie gaat ervan uit dat de nieuwe zedenwet leidt tot 550 extra aangiftes per jaar, waarvan ongeveer twee derde eindigt in een onderzoek. Dat zou een toename betekenen van zo’n 20% ten opzichte van het aantal aangiftes per jaar onder onze huidige zedenwet. De doorlooptijd van zedenzaken is op dit moment hoog. Meer dan de helft van de slachtoffers wacht langer dan een half jaar voordat het Openbaar Ministerie (OM) besluit om wel of niet te vervolgen. Om de verwachte toename door de nieuwe zedenwet op te vangen, komt er jaarlijks €20 miljoen beschikbaar voor onder andere de zedenpolitie, het OM en de Rechtspraak. Daarnaast komt er €19 miljoen beschikbaar om de huidige achterstanden weg te werken.

Melden bij de politie

Wanneer je melding maakt bij de politie krijg je eerst een informatief gesprek met de zedenpolitie. Hierna kan je nadenken over de mogelijke vervolgstappen. In 2020 kreeg de politie 4.719 meldingen van seksueel geweld. 56% besloot na het informatief gesprek de aangifte door te zetten. Bij een aangifte na seksueel grensoverschrijdend gedrag of seksueel geweld is het goed om te weten dat je je aangifte niet meer kunt intrekken. Je kunt er ook voor kiezen om een procedure te starten via het burgerlijk recht, in plaats van via het strafrecht. Je noemt dit een civiele procedure. Hiermee kan je aanspraak maken op een schadevergoeding of bemiddeling.