Wat is een catfish?

Steeds meer mensen kennen de term ‘catfish’, maar weet jij wat het is? Wij leggen het uit in dit artikel.

Wat betekent catfishen precies?

De term "catfishing" werd breed bekend door de Amerikaanse documentaire 'Catfish' uit 2010, waarin de maker een online relatie ontdekte met een vrouw die eigenlijk een heel andere persoon bleek te zijn. Sindsdien is ‘catfishing’ een term om het fenomeen te beschrijven van iemand die zich online anders voordoet dan hij of zij is. Het gaat verder dan een beetje overdrijven op je account, het is het opzettelijk creëren van een compleet valse identiteit om iemand anders te misleiden.

Dit kan verschillen van het gebruiken van foto's van iemand anders tot het verzinnen van een hele levensgeschiedenis, inclusief werk, hobby's en zelfs vrienden en familie. Het doel is om een emotionele band op te bouwen met iemand anders en zo vertrouwen te winnen. Voor iemand die hiermee te maken krijgt, kan dit schadelijke gevolgen hebben.

Waarom catfishen mensen?

De redenen waarom iemand besluit te catfishen zijn ingewikkeld en heel verschillend. Vaak spelen psychologische factoren een grote rol. Denk aan:

• Onzekerheid en laag zelfbeeld: sommige catfishers voelen zich onzeker over hun eigen uiterlijk of persoonlijkheid en denken dat ze online meer succes zullen hebben met een aantrekkelijkere of interessantere identiteit.
• Wraak of kwaadaardigheid: in sommige gevallen doen mensen aan catfishing, omdat ze wraak willen nemen op iemand, anderen pijn willen doen of manipuleren.
• Geld verdienen: helaas is oplichting een reden die veel voorkomt. Catfishers bouwen een emotionele band op en vragen dan uiteindelijk geld aan hun slachtoffers.
• Behoefte aan aandacht: catfishers kunnen zich eenzaam voelen en de aandacht en liefde missen die ze denken te krijgen door een online relatie aan te gaan, zelfs als die gebaseerd is op leugens.
• Experimenteren: sommigen gebruiken catfishing als een manier om te experimenteren met verschillende identiteiten.
• Psychische problemen: in extreme gevallen kunnen catfishers lijden aan psychische aandoeningen zoals narcisme of sociopathie. Hierdoor manipuleren ze je zonder zich daar schuldig over te voelen.

Wat kun je doen als je gecatfisht bent?

Als je ontdekt dat je gecatfisht bent kan je hiervan schrikken en je hiervoor schamen. Weet dat het niet jouw schuld is. Dit kan je doen:

• Verbreek direct al het contact, blokkeer de persoon op sociale media, telefoon en e-mail.
• Maak screenshots van gesprekken, profielen en eventuele geldbedragen die je hebt overgemaakt. Dit kan nuttig zijn als je besluit aangifte te doen.
• Rapporteer het profiel van de catfisher bij het sociale mediaplatform of de datingapp waar het contact heeft plaatsgevonden. Zij kunnen actie ondernemen om het account te verwijderen.
• Zoek steun bij vrienden, familie of een therapeut. Het is belangrijk om je verhaal te delen, dit kan helpen bij de verwerking. Als je liever praat met iemand die jou niet persoonlijk kent (bijvoorbeeld omdat je je schaamt), mag je ook contact opnemen met De Luisterlijn. Bellen kan dag en nacht naar: 088 0767 000 (normaal tarief).
• Als je geld bent verloren, iemand je heeft bedreigd of afperst, kan je hiervan aangifte doen bij de politie. Zij kunnen onderzoeken of er sprake is van een strafbaar feit. Aangifte doen is niet verplicht!