Antwoorden op 5 veelgestelde vragen over seksueel misbruik

Er zijn veel misvatting en vooroordelen over seksueel geweld en seksueel misbruik. Vaak onbewuste oordelen die we hebben over hoe iemand die seksueel misbruik heeft meegemaakt zich gedroeg toen het plaatsvond of daarna. De realiteit is meestal anders en de enige manier om deze vooroordelen weg te nemen, is door het te vragen: hoe zit het nou eigenlijk écht? In een aflevering van het programma ‘Ik durf het bijna niet te vragen’ op BNNVARA, gaven mensen antwoord op vragen over seksueel misbruik.

Waarom zei je niet gewoon ‘nee’?

Mensen die seksueel misbruik hebben meegemaakt geven aan dat dit heel complex is. Ze hebben geen ‘nee’ gezegd, maar ook nooit ‘ja’ gezegd. Er is geen enkele vorm van toestemming geweest. Zeker wanneer het misbruik op jonge leeftijd plaatsvond waren zij zich lange tijd niet bewust van het feit dat wat er gebeurde verkeerd was. Het besef komt later pas. Iemand vertelde dat ze pas later hoorde dat het niet oke was wat haar opa haar vanaf haar vierde aandeed. Daarnaast krijgen veel mensen die te maken heb met seksueel misbruik een soort bevriezingsreactie terwijl het misbruik plaatsvond. Je raakt dan verstijfd of wordt angstig. Nee zeggen werd hierdoor praktisch onmogelijk.

Heb je het uitgelokt?

In ‘Ik durf het bijna niet te vragen’ wordt de vraag gesteld of ze de situatie misschien hebben uitgelokt. Dit is een vraag die uiteraard in het verkeerde keelgat schiet. Een typisch geval van ‘victim blaming’: een verwijtende vraag, die de schuld bij het slachtoffer legt in plaats van bij de dader. Een van hen geeft aan zichzelf lange tijd de schuld te hebben gegeven voor wat hem is aangedaan. Naarmate hij ouder werd groeide het besef dat hij hier uiteraard nooit een aandeel in heeft gehad.

Heb je het geheim gehouden?

De meeste mensen die seksueel misbruik meemaken hebben het geheim heel lang met zich meegedragen. Omdat ze bang waren om het te vertellen. Bang voor de reactie van de omgeving. Bang de schuld te krijgen voor wat er gebeurd was. ‘’Je voelt aan alles dat je het misbruik niet de wereld in kunt brengen.’’ Ook spelen angsten een rol. Angsten om dierbaren te verliezen.

Ze geven ook aan voor zichzelf manieren te hebben gevonden om met het misbruik om te gaan. Een van hen vertelt: ‘’Ik heb het gevoel altijd geleefd te hebben in twee werelden. De ene wereld was de wereld van het beschadigde kind, met een heel groot geheim. Die geheimen die stopte ik in een denkbeeldige kluis en die kluis die ging op slot. En daarnaast de wereld van het kind dat kon spelen en kon genieten van het leven.’’

Hoe is het uitgekomen?

Soms na jaren volgt de stap om te vertellen over wat er is gebeurd. Iemand laat weten, dat toen zij de kracht vond om het naar buiten te brengen, er wel begrip getoond werd, maar er weinig veranderde in het dagelijks leven. Het misbruik was gepleegd door haar opa en haar vader ging na de onthulling nog gewoon op bezoek bij haar opa. Ze geeft aan zich hierdoor lange tijd ontzettend alleen te hebben gevoeld. En dit terwijl steun en erkenning door de omgeving juist zo enorm belangrijk is om te kunnen herstellen.

Bewustwording en begrip creëren

De vragen die gesteld worden zijn niet te beantwoorden met een simpel ‘ja’ of ‘nee’, maar vergen een diepere uitleg. Zodat mensen zich daadwerkelijk kunnen verplaatsen iemand die seksueel misbruik heeft meegemaakt en hiermee onbewuste vooroordelen uit de weg kunnen ruimen. Een enorm dappere stap van hen en tegelijkertijd een hele effectieve manier om bewustwording en begrip te creëren voor wat het betekent om seksueel misbruik mee te maken. Alleen door hier meer bewustwording over te creëren, is er een toekomst mogelijk met meer steun en erkenning vanuit de omgeving.