Blijf-van-mijn-lijf-huizen overvol

De vrouwenopvang in Nederland loopt vast. Het komt regelmatig voor dat er geen plek is voor vrouwen in acute problemen. Om toch onderdak te bieden, worden bedden op de gang geplaatst of zelfs hotelkamers geboekt.

Dat signaleert koepelorganisatie Federatie Opvang. Die wil dat minister Hugo de Jonge (VWS) actie onderneemt om de nijpende problemen aan te pakken, zodat slachtoffers van huiselijk geweld

 niet tussen wal en schip vallen.

Vrouwenopvang overvol

„De bedden in de crisisopvang zijn permanent bezet. Van alle vrouwen die daar aankloppen, kunnen we slechts 70 procent binnen een dag helpen”, zegt voorzitter Jan Laurier. Voor de anderen wordt een hotel geregeld of wordt steeds vaker een bed bijgezet in de opvang.

Jaarlijks kloppen zo’n 10.000 vrouwen aan bij de opvang. Daar zijn in totaal 475 plaatsen beschikbaar bij 20 organisaties. De meeste cliënten zijn slachtoffer van huiselijk geweld. Ze vluchten, laten huis en haard achter, en nemen hun kinderen mee. Acute hulp – zowel psychisch als praktisch – is vaak noodzakelijk, maar soms zitten slachtoffers een week in het voorportaal van de opvang: op een hotelkamer of een noodbedje.

Het grote probleem zit hem in de doorstroom, legt Laurier uit. Met name door bureaucratisch gedoe duurt het vaak onnodig lang voor vrouwen na een opvangperiode naar een nieuw onderkomen kunnen, zoals een eigen huisje. Woningbouwverenigingen wijzen bijvoorbeeld naar gemeenten en vice versa. In andere gemeenten kunnen slachtoffers geen urgentieverklaring krijgen, waardoor ze bij een lange rij woningzoekers aansluiten.

De problemen verergerden in 2015, toen het budget landelijk werd herverdeeld. Daardoor verdween vooral buiten de Randstad opvangcapaciteit. „Met name als een vrouw niet in haar eigen gemeente kan worden opgevangen in verband met de veiligheid, zorgt dat voor problemen.”

„Het systeem houdt geen rekening met dit soort problemen”, vindt Laurier. Hij pleit voor landelijke afspraken waar gemeenten zich aan moeten houden. Ze moeten slachtoffers van elkaar kunnen opvangen en snel zaken kunnen doen. De minister moet daarop toezien. Ook zou de Federatie Opvang graag zien dat de belastingdienst sneller en soepeler handelt, zodat de financiële hulpverlening veel sneller verloopt. Zo worden extra schulden voorkomen. „Maak het simpeler”, vindt Laurier. „We willen maatwerk leveren, maar zo lukt het niet.”

Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) moet na de noodkreet in actie komen, vindt de Tweede Kamer. SP-Kamerlid Kooiman noemt de situatie ’onmenselijk’ en Dijksma (PvdA) vindt het ’zorgelijk’. Ook VVD, CDA en PVV willen maatregelen