Wat is intieme terreur?

Een partner die je telefoon controleert, jou isoleert en de regels bepaalt: intieme terreur gaat veel verder dan ruzies of scheldpartijen. Intieme terreur is een heel ernstige en gevaarlijke vorm van huiselijk geweld. Bij intieme terreur gebruikt één persoon in de relatie (de pleger) een vast patroon van geweld en controle om de partner (het slachtoffer) bang te maken, te overheersen en totaal afhankelijk te maken. Hoe weet je of je te maken hebt met intieme terreur? In dit artikel lees je meer over wat intieme terreur is en wat de signalen zijn.

Bij intieme terreur is het doel van de pleger om complete macht te hebben over de partner. Het gaat dus niet om een gelijkwaardige relatie, maar om controle en dominantie. Het geweld is vaak niet alleen lichamelijk, maar ook psychisch. Dit kan heel lang duren en maakt het voor het slachtoffer erg moeilijk om de relatie te verlaten.

Wat zijn signalen van intieme terreur?

Intieme terreur is vaak lastig te herkennen voor mensen buiten de relatie, omdat het zich meestal binnenshuis afspeelt. Toch zijn er duidelijke signalen die wijzen op dit type geweld. Dit zijn de manieren waarop de pleger de macht overneemt:

• Ondermijnen: de pleger maakt het slachtoffer constant onzeker en doet alsof iemand minderwaardig is. De pleger zegt dingen als: "Jij kan niks zonder mij," of "Niemand anders zal jou willen."
• Controle over alles: de pleger bepaalt waar het slachtoffer naartoe gaat, met wie hij of zij praat en zelfs wat hij of zij draagt. Ze controleren de telefoon, sociale media en bankrekeningen van de partner.
• Isolatie: de pleger zorgt ervoor dat het slachtoffer bijna geen contact meer heeft met familie en vrienden. Ze zeggen bijvoorbeeld dat vrienden slecht zijn of verkeerde invloed hebben en ze zorgen ervoor dat afspraken niet doorgaan.
• Machtsverhouding: de relatie is zeer ongelijk. De pleger doet alsof hij de baas is en het slachtoffer moet de regels volgen.

Dwingende controle in een relatie

Dwingende controle (‘coercive control’) is de kern van intieme terreur. Het is een constante, alledaagse manier van doen die ervoor zorgt dat het slachtoffer de pleger niet durft tegen te spreken of te verlaten. Vaak omdat het slachtoffer bang is voor de gevolgen. Hierdoor verliest iemand langzaam het gevoel van vrijheid en eigenwaarde.

Het gaat om kleine, dwingende acties die samen een enorm effect hebben. Zoals:

• Het slachtoffer moet de hele tijd verantwoording afleggen en krijgt vragen zoals: "Waar was je? Wie belde je? Laat je telefoon zien!".
• Het slachtoffer mag geen eigen geld hebben en moet de pleger om geld vragen voor alles. Dit maakt ontsnappen uit de relatie erg moeilijk.
• De pleger dreigt met zelfmoord, met het weghalen van de kinderen, of met het verspreiden van valse geruchten als het slachtoffer niet luistert.
• De pleger zorgt ervoor dat het slachtoffer twijfelt aan zijn of haar eigen geheugen en verstand. Door dingen te zeggen zoals: "Dat is nooit gebeurd, dat verzin je." Zo gaat het slachtoffers steeds meer aan zichzelf twijfelen.

Intieme terreur en femicide

Er is een zeer sterk verband tussen intieme terreur en femicide. Femicide betekent het doden van een vrouw omdat ze een vrouw is. Femicide komt vaak voor als het slachtoffer probeert weg te gaan of de relatie wil beëindigen. De pleger verliest dan de controle en reageert met extreem geweld. Ook na een breuk kan de pleger het verlies van controle soms niet accepteren, de pleger blijft de ex-partner dan stalken en bedreigen.

Omdat intieme terreur gaat om het bezitten van de partner, ziet de pleger weggaan als het ergste dat het slachtoffer kan doen en dus moet dit volgens de dader worden bestraft. Daarom is het zo belangrijk om signalen van dwingende controle altijd serieus te nemen. Het is een patroon dat kan gaan van psychisch geweld naar levensbedreigend geweld, met soms zelfs moord als gevolg.

Hulp nodig?

Heb jij zelf intieme terreur meegemaakt, of maak je je zorgen over iemand uit je omgeving? Praat erover met iemand. Je kunt contact opnemen met de organisaties die hulp bieden, zoals Veilig Thuis (0800-2000). Zij zijn er om te luisteren, advies te geven en je te helpen een veilig plan te maken.

Hieronder vind je meer organisaties die je kunnen helpen.