Straatintimidatie: wat is het

Een algemene definitie van straatintimidatie is een ongewenste fysieke, verbale of non-verbale toenadering die plaatsvindt in de openbare ruimte. Er zijn veel verschillende vormen van straatintimidatie te noemen, zoals sissen, nafluiten, staren, naroepen, achternalopen of betasten. Iedereen kan straatintimidatie overkomen, vaak is de aanleiding van het ongewenste gedrag iemands geslacht, religie, seksuele geaardheid of een beperking.

Seksuele straatintimidatie

Wanneer de intimidatie seksueel getint is, spreekt men ook wel van seksuele straatintimidatie. Dit is vaak gericht tegen meisjes, vrouwen en LHBTI+ personen. Onbekende mannen maken seksueel getinte opmerkingen of gebaren, of blijven vrouwen achtervolgen op straat en vragen herhaaldelijk en soms agressief of ze seks willen. Voor sommige vrouwen zijn opmerkingen als ‘hoer’, ‘hey schatje’ of ‘psst meisje’ opmerkingen die ze dagelijks horen als ze zich in het openbaar bevinden. Dit kan erg intimiderend zijn en maakt dat mensen zich onveilig voelen. Om straatintimidatie te voorkomen kiezen vrouwen er soms bewust voor zich anders te kleden of bepaalde plekken te vermijden, zij worden hiermee dus beperkt in hun vrijheid.

Is straatintimidatie strafbaar en kan ik hier aangifte tegen doen?

Sinds juli 2024 is seksuele straatintimidatie strafbaar gesteld (artikel 429ter Sr). Hieronder vallen seksuele opmerkingen, gebaren, naroepen, volgen of andere gedragingen in de publieke ruimte die iemand onveilig doen voelen.

Toch blijf straatintimidatie moeilijk af te bakenen. Gedragingen die voor sommigen overkomen als een vorm van intimidatie zijn voor anderen onschuldig, normaal of zelfs flirterig gedrag zonder kwade bedoeling. Op dit moment wordt er wel gekeken naar het landelijk apart strafbaar stellen van straatintimidatie in de nieuwe zedenwet.

Intimiderende woorden die op meerdere manieren te interpreteren zijn en die niet specificeren dat iemand een misdrijf wil plegen, zijn nu ook strafbaar. Denk aan: “Ik weet waar je woont” of “Ik kom jou nog wel tegen”.

Wanneer straatintimidatie gevolgd wordt door een ongewenste seksuele aanraking zoals het aanraken van geslachtsdelen, borsten, billen of andere lichaamsdelen is er sprake van aanranding. Dit is strafbaar, ook wanneer het boven de kleding plaatsvindt.

Hoe vaak komt het voor?

Straatintimidatie is niet een nieuw fenomeen. Zo blijkt uit onderzoek door het Europees Bureau voor de grondrechten (FRA Europe) in 2013, dat 50% van de mensen uit de Europese LHBTI+ gemeenschap bepaalde openbare plekken vermijden uit angst om aangevallen, bedreigd of lastiggevallen te worden vanwege hun geaardheid.

Uit een onderzoek van de gemeente Amsterdam naar straatintimidatie, blijkt dat vrouwen hier in 2020 vaker mee te maken kregen dan mannen. Namelijk 47% tegenover 28% (Gemeente Amsterdam, 2021). Onder de vrouwen in de leeftijdsgroep van 15 tot 24 jaar ligt dit percentage veel hoger, namelijk 74 procent die eenmalig of vaker straatintimidatie heeft meegemaakt. De vormen waarmee vrouwen het vaakst werden geconfronteerd zijn nafluiten, nasissen en naroepen met beledigende of seksuele opmerkingen.

Uit cijfers van het CBS, bekendgemaakt op 2 februari 2022, blijkt dat een kwart van alle Nederlandse jonge vrouwen in 2021 wel eens is achternagelopen of achtervolgd op straat. Twee derde van de vrouwen tussen de 12 en 25 jaar laat weten in het afgelopen jaar minstens één keer geconfronteerd te zijn met enige vorm van intimidatie op straat, van nafluiten tot achtervolgen. (bron: Volkskrant).

Foto gevoel

Wat kan ik doen tegen straatintimidatie?

Als je zelf ongewenst benaderd wordt, is dat heel vervelend. Het maakt niet uit wat je aan hebt of wie je bent, je vraagt er niet om om geïntimideerd te worden en daarmee is straatintimidatie niet jouw schuld. Als je echt gevaar loopt, kun je altijd de politie bellen via 112. Daarnaast kun je bij veel gemeenten tegenwoordig een melding maken van intimidatie en een beschrijving geven van de plek en de dader. Op deze manier zijn gemeenten op de hoogte en kan er in het vervolg sneller in actie worden gekomen. Kijk op de website van jouw gemeente of er een meldingsmogelijkheid is. Je kunt ook een melding doen van het voorval bij de politie.

Ben je getuige van straatintimidatie?

Vraag dan of de persoon die geïntimideerd werd oké is, of stel voor om een stukje mee te lopen. Zo staat iemand er niet alleen voor. Daarnaast kan je als omstander het volgende doen:

  • Aanwezig zijn en de situatie aankijken
  • De dader aanspreken
  • De dader afleiden
  • Afzonderen van slachtoffer
  • Anderen betrekken
  • Melden of aangeven

Straatintimidatie komt steeds vaker voor, in verschillende gradaties. Het is goed te laten weten dat we dit als samenleving afkeuren. Het is natuurlijk belangrijk om ook altijd aan je eigen veiligheid te denken. Dreigt een situatie uit de hand te lopen? Bel dan de politie.

Meer informatie over welke organisaties je kunnen helpen na bedreiging of intimidatie?

In onze keuzehulp vind je informatie over organisaties die je kunnen helpen als jij bedreiging of intimidatie hebt meegemaakt. Download nu onze keuzehulp als PDF. Binnen enkele minuten ontvang je het artikel in je mailbox.

Download nu de gratis PDF

Lees verder

Vertel ons wat je vindt van deze website