Waarom veiligheid op de werkvloer belangrijk is

Het is een plek waar je vaak een groot deel van je tijd doorbrengt: je werk. Juist daarom is het belangrijk dat je een veilige werkplek hebt. Wat kun je doen bij een onveilige werkplek? Lees je rechten volgens de Arbowet, wanneer je werk mag weigeren, hoe je werkgever aansprakelijk is én wanneer je Inspectie SZW inschakelt.

Wat zijn voorbeelden van onveiligheid op de werkvloer?

• Pestgedrag: pesten of buitengesloten worden door andere collega’s. Of dat er de hele tijd grappen worden gemaakt die grensoverschrijdend zijn voor jou.
• Discriminatie: Ook kan je op je werk te maken krijgen met discriminatie, je werkgever behandelt jou anders dan je collega’s op basis van je afkomst, geloof of geslacht.
• Intimidatie: Sommige mensen krijgen op werk ook te maken met intimidatie, je collega’s of werkgever maken je bang of gebruiken dreigende taal. In extreme gevallen is er sprake van seksuele intimidatie op je werkplek. Iemand maakt ongewenst seksuele opmerkingen of raakt je aan zonder dat jij dit wil.

Er kunnen verschillende redenen zijn voor het ontstaan van een onveilige werksfeer. Bijvoorbeeld onduidelijkheid binnen een team, onduidelijke taakverdeling of veel negativiteit binnen de organisatie.

Een onveilige werksfeer kan tot gevolg hebben dat je je hierdoor spanning of angst voelt. Hierdoor kan je zelfs de neiging hebben om niet meer naar je werk te gaan. Ook kan dit ervoor zorgen dat je een burn-out krijgt en je uiteindelijk helemaal niet meer kan werken. De gevolgen van een onveilige werkplek kunnen dus groot zijn.

Wat de wet zegt: jouw rechten en de plicht van de werkgever

Op je werk heb je recht op een veilige werkomgeving, je werkgever moet je beschermen tegen pesten, discriminatie, seksuele intimidatie en agressie. De Arbowet (Arbeidsomstandighedenwet) legt deze plicht bij de werkgever. De werkgever moet een beleid voeren om psychosociale arbeidsbelasting (PSA) te voorkomen en aan te pakken. Dit omvat onder andere het opstellen van een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en het aanstellen van een preventiemedewerker of een of meerdere vertrouwenspersonen.

Als werknemer heb je het recht om onveilige situaties te melden. De werkgever is verplicht hier serieus mee om te gaan en maatregelen te nemen.

Praktische checklist

Deze checklist helpt je om actie te ondernemen wanneer je je niet veilig voelt op je werk.

1. Noteer wat er mis is en houd een logboek bij van alle incidenten. Noteer datum, tijd, plaats, wie erbij betrokken waren en wat er precies is gezegd of gebeurd. Dit is belangrijk.
2. Praat met de werkgever, meld de situatie schriftelijk of mondeling bij je direct leidinggevende of HR-medewerker. Geef de werkgever de kans om de situatie op te lossen. Vraag om een schriftelijke bevestiging van je melding.
3. Schakel de arbodienst/bedrijfsarts in als de situatie invloed heeft op je gezondheid. Zij kunnen advies geven over de aanpak en de link leggen tussen je klachten en de werksituatie (PSA).
4. Weiger werk te doen dat direct gevaar oplevert voor je gezondheid of veiligheid. Dit recht heet ook wel het 'stakingsrecht'. Je moet de werkgever wel direct informeren over je weigering en de reden.
5. Verzamel alle documenten, e-mails, en aantekeningen. Bewaar kopieën van je meldingen, de reacties van de werkgever, en eventuele getuigenverklaringen buiten je werkplek.
6. Dien een klacht in bij de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Als je werkgever niets doet met je melding of de situatie blijft onveilig, kan de Inspectie onderzoek doen en de werkgever dwingen maatregelen te nemen.