Wat is exposure therapie?
Je hebt misschien wel eens gehoord van exposure therapie. Maar wat is het, hoe ziet een sessie eruit en waarvoor wordt exposure therapie ingezet? In dit artikel vind je de antwoorden.
Wat is exposure therapie?
Exposure therapie, ook wel confrontatie therapie, is een vorm van therapie die wordt gebruikt bij traumatische gebeurtenissen en fobieën. Bijvoorbeeld bij seksueel misbruik of bij iemand met heel erg vliegangst. De exposure therapie richt zich op het verwerken van een trauma en het verminderen van angst, door middel van blootstelling aan dat wat het trauma of de angst oproept. Als iemand bijvoorbeeld een angst heeft voor liften, gaat diegene samen met de therapeut stap voor stap toch weer proberen een lift te gebruiken.
Welke soorten exposure therapie zijn er?
Je hebt verschillende vormen van exposure therapie, namelijk
- Narratieve exposure therapie: tijdens een behandeling staat de levensgeschiedenis van iemand centraal. Het gaat dan om zowel mooie als schokkende gebeurtenissen uit iemands leven.
- Imaginaire exposure therapie: je wordt blootgesteld aan vervelende gebeurtenissen uit je leven met als doel dat deze gebeurtenissen de emotionele lading verliezen die hieraan hangt.
Wat is het verschil tussen EMDR en imaginaire exposure therapie?
Bij beide therapievormen denkt iemand aan een vervelende of traumatische gebeurtenis uit het leven. Het verschil is dat bij EMDR snelle horizontale oogbewegingen aan de therapie worden toegevoegd. De gedachte hierachter is dat dit zoveel van het werkgeheugen van onze hersens vraagt dat de oorspronkelijke herinnering aan de gebeurtenis verstoord wordt en in een nieuwe vorm wordt opgeslagen.
Hoe werkt exposure therapie?
Voor het behandelen van een trauma of een fobie bestaan verschillende vormen van exposure therapie. Het doel van de therapie is altijd om vermijding voor de angst te verminderen. Bij imaginaire exposure therapie denkt iemand onder begeleiding van de therapeut aan bepaalde herinneringen. Bijvoorbeeld het moment dat de traumatische gebeurtenis plaatsvond, of het moment dat iemand werd geconfronteerd met een fobie. Door deze herinneringen te herhalen ontdekt diegene met een trauma dat het herbeleven mogelijk is zonder dat er iets ergs gebeurt. Daardoor heeft het minder negatieve invloed op iemand. Het gesprek dat plaatsvindt tijdens de therapie wordt opgenomen, zo kan de cliënt dit thuis terugluisteren.
Aangaan van de angst
Bij exposure therapie gaat iemand de angst aan door dit op te zoeken in dagelijkse situaties. Zoals het bezoeken van een drukbezochte plek, zoals een bibliotheek of café voor iemand met een sociale-angststoornis, of het bezoeken van een dierentuin voor iemand met een slangenfobie. Ook kan de therapeut tijdens de therapie gebruik maken van beeldmateriaal, zoals foto’s en video’s van een slang.
Effecten van exposure therapie
Een traumatische ervaring of een specifieke angst/fobie (voor bijvoorbeeld een object, een dier of een situatie) kan leiden tot psychische en lichamelijke klachten. Zoals een versnelde ademhaling, benauwdheid, paniekaanvallen, zweten en hartkloppingen. Omdat dit niet fijn is, heeft iemand de neiging om de angst te vermijden. Iemand die bijvoorbeeld een trauma heeft opgelopen in het verkeer, wil misschien nooit meer autorijden. Als iemand een sociale-angststoornis heeft kan diegene de neiging hebben om contact met anderen te vermijden. Hoe meer en vaker iemand de angst vermijdt, hoe erger het wordt.
Elke exposure therapie sessie helpt bij het verkleinen van de psychische en lichamelijke klachten. Iemand leert daardoor dat de angstige gevoelens ook minder kunnen worden of weg kunnen gaan en daardoor wordt de vermijding minder. Uiteindelijk heeft het trauma of de fobie minder of geen effect meer op iemand dagelijks leven.
Wanneer eindigt exposure therapie?
De therapie eindigt als het trauma of de fobie minder of geen negatief effect heeft op iemands dagelijks leven. Het verschilt heel erg per persoon hoeveel behandelingen je hiervoor nodig hebt. Dat kunnen twee sessies zijn, maar ook twintig. Exposure therapie wordt daarnaast ook vaak in combinatie gegeven met andere vormen van therapie, zoals cognitieve gedragstherapie of EMDR.
Werkt exposure therapie bij PTSS?
Bij PTSS kan exposure therapie zeker helpen. Er is zelfs een speciale vorm van exposure-therapie ontwikkeld die zich richt op de behandeling van PTSS, dit heet narratieve exposure therapie. Deze therapievorm is bijvoorbeeld succesvol bij militairen die uit een oorlogsgebied terugkwamen en daar een trauma hadden opgelopen. Het werkt ook bij mensen die misbruik of een geweldsdelict hebben meegemaakt.
Waar is exposure therapie mogelijk?
Verschillende organisaties in Nederland bieden exposure therapie aan. Zoals in bovenstaande video genoemd kun je terecht bij ARQ Centrum ’45, maar bijvoorbeeld ook bij PsyQ. Je hebt hiervoor altijd een verwijzing nodig van je huisarts of psychiater.
Lees verder
Vertel ons wat je vindt van deze website