Hoe help ik iemand na discriminatie?

De gevolgen van discriminatie worden nog weleens onderschat. Je zou kunnen denken 'dat het maar woorden zijn'. Maar woorden kunnen iemand flink beschadigen, zeker als het zich keer op keer herhaalt.

Van het gevoel nergens bij te horen tot psychische klachten en zelfs zelfdoding: discriminatie kan écht grote gevolgen hebben.

Vertelt jouw naaste dat hij of zij gediscrimineerd wordt? Of zie je dit gebeuren? Dan is het dus heel belangrijk om de situatie serieus te nemen. En heel waardevol als je jouw naaste de steun biedt die hij of zij nodig heeft.

Houd er rekening mee dat geen één situatie hetzelfde is. Iedereen kan anders op discriminatie reageren en ook de gevolgen zijn voor iedereen anders.

Van de buitenkant zie je niet altijd dat iemand met discriminatie te maken heeft. En ook niet hoeveel last hij of zij hiervan heeft. Vertelt jouw naaste je hierover, of zie je het gebeuren? Neem het dan serieus, want het is voor jouw naaste belangrijk dat de situatie niet wordt onderschat.

De situatie kan ook op jou diepe indruk maken. Ondanks de sterke emoties die je mogelijk ervaart, is het belangrijk om rustig te blijven. Probeer vooral goed te luisteren naar wat jouw naaste meemaakt of heeft meegemaakt. En daarbij zijn of haar emoties te erkennen.

Laat weten dat alle gevoelens en emoties er mogen zijn. Jouw naaste kan bijvoorbeeld moeite hebben om anderen te vertrouwen. Of zich depressief voelen door wat er gebeurt. Erken alle gevoelens die naar boven komen. Ook als je ze zelf niet begrijpt, bijvoorbeeld wanneer jouw naaste bang is dat hij overal zal worden gediscrimineerd.

Het is heel normaal als je niet direct weet hoe je jouw naaste kunt steunen. Wees niet bang om dit te vragen. Zo kan hij of zij zelf vertellen welke hulp prettig of nodig is.

Zo kan het bijvoorbeeld fijn zijn om mee te denken hoe jouw naaste het gevoel van acceptatie terug kan krijgen. Om samen te kijken of, hoe en waar je melding of aangifte kunt doen. Of simpelweg om een luisterend oor te bieden.

Wil jouw naaste graag melding of aangifte doen? Op deze pagina lees je waar je van welke soort discriminatie melding kunt doen, en wanneer aangifte mogelijk is.

Het kan zijn dat jouw naaste nog lang na de discriminatie last houdt van wat er gebeurd is. Zeker als hij of zij er elke dag mee te maken had. Hiervan herstellen kan tijd kosten en iedereen heeft hierin zijn eigen tempo. Wees daarom geduldig en bied tijd en ruimte om erover te kunnen praten.

Heeft jouw naaste te maken met strafbare discriminatie? Dan heeft hij of zij verschillende rechten. Zoals gratis hulp tijdens het strafproces en een mogelijke schadevergoeding. Je kunt jouw naaste hierover vertellen.

Het is logisch dat je jouw naaste zo goed en zo snel mogelijk wil helpen. Maar de keuze om erover te praten of melding te doen moet echt vanuit hem of haar zelf komen. Net als de keuze om professionele hulp te zoeken, als dat nodig is. Het kan namelijk zijn dat jouw naaste hier nog niet aan toe is.

Probeer geduldig te blijven, het eigen tempo te respecteren en contact te houden. Laat zien dat je er bent als jouw naaste je nodig heeft. En dat hij of zij er niet alleen voor staat. En laat hem of haar uiteindelijk zelf bepalen wat er wel en niet gebeurt.

Je kunt jouw naaste vertellen over de hulp en (h)erkenning die hij of zij kan vinden via Slachtofferwijzer. Op deze pagina vindt jouw naaste:

• verhalen van anderen die discriminatie meemaakten;
• organisaties die contact met lotgenoten organiseren;
• organisaties die professionele hulp en advies bieden;
• informatie over zijn of haar rechten, het strafproces en mogelijke schadevergoeding, en
• meer informatie over discriminatie (betekenis, voorbeelden, strafbaarheid, melding doen).

Maakt jouw naaste dag in dag uit discriminatie mee? Dan kan hij of zij een afgesloten leven leiden. Je zou samen met hem of haar dingen kunnen doen die voor afleiding en plezier zorgen. Het is hierbij belangrijk dat je jouw naaste laat bepalen wat er wel en niet gebeurt.

Zijn jullie jonger dan 18 jaar? Vraag dan hulp van een volwassene die jullie allebei vertrouwen. Zo kan hij of zij met jullie meedenken over hoe de situatie kan verbeteren.

Soms kun je de dingen die je zegt heel goed bedoelen, maar kan iets toch kwetsend zijn. Bijvoorbeeld omdat je het zelf niet hebt meegemaakt, maar toch zegt dat je snapt hoe jouw naaste zich voelt. Probeer dit soort uitspraken te voorkomen.

Wat je altijd zou kunnen zeggen, is: "Ik heb het zelf niet meegemaakt, maar ik kan me voorstellen dat het heel heftig is (geweest). Ik vind het heel erg dat dit jou is/wordt aangedaan en ben er voor je als je erover wil praten."

Het kan voor jouw naaste pijnlijk zijn als je de situatie of zijn of haar emoties bagatelliseert. Ook als de discriminatie jaren geleden gebeurde, want het kan diepe sporen achterlaten.

Probeer geen uitspraken te doen waardoor jouw naaste het gevoel krijgt niet serieus te worden genomen. Zoals "Het zijn toch maar woorden?" Of: "Het is nu al zo lang geleden."

Jouw naaste kan verschillende emoties laten zien en zelfs boos en agressief reageren. Dit kan komen door gevoelens van onmacht. Deze emoties komen vaker voor bij mensen die discriminatie meemaken. Probeer te beseffen dat het niet persoonlijk bedoeld is en probeer er niet over te oordelen.

Mogelijk denk je te weten wat voor jouw naaste het beste zou zijn. Toch is het belangrijk dat je hem of haar zelf laat beslissen wat er wel en niet gebeurt. Zeg bijvoorbeeld niet: "Je moet echt aangifte doen." Of "Nu wordt het echt tijd om weer eens op pad te gaan."

Probeer altijd de grenzen en het eigen tempo van jouw naaste te respecteren, in plaats van te pushen.

Mogelijk denk je te weten wat voor jouw naaste de beste manier is om met de situatie om te gaan. Of om de gebeurtenis(sen) te verwerken. Toch heeft iedereen zijn eigen tempo en eigen manier hierin. Probeer daarom geen uitspraken te doen als:

• "Je moet je gevoelens niet wegstoppen."
• "Je moet wel gewoon huilen, hoor."
• "Als je er niet over praat, kun je het ook geen plek geven."

Heeft jouw naaste na lange tijd nog steeds last van wat er gebeurd is? Je wil natuurlijk graag dat hij of zij de hele situatie snel achter zich kan laten. En je denkt daarom misschien al snel in oplossingen.

Het is goed te beseffen dat je de gebeurtenissen en de emotionele gevolgen niet weg kunt nemen. Met oplossingen komen is dus niet altijd de gewenste reactie. Een luisterend oor is vaak veel belangrijker.

Het is heel logisch dat je de situatie van jouw naaste misschien met iemand wilt delen. Bijvoorbeeld om te kunnen bespreken wat een goede volgende stap kan zijn. Toch is het verhaal iets persoonlijks, waar je met respect mee om moet gaan. Vraag dus altijd eerst aan jouw naaste of het oké is dat je dit met een ander deelt.

Het is begrijpelijk dat je jouw naaste zo goed mogelijk wil helpen. Toch is het belangrijk om je te blijven beseffen dat jouw hulp als naaste goed genoeg is. Je bent geen hulpverlener of psycholoog en die rol hoef je ook niet aan te nemen.