PFAS vervuiling in Nederland

PFAS; je vindt het tegenwoordig overal ter wereld. In de lucht, in de bodem en in het water en in ons lichaam. Maar wat is PFAS? En hoe zit het met de PFAS vervuiling in Nederland? Wij leggen het uit.

Wat is PFAS?

De afkorting PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen ) staat voor per- en polyfluoralkylstoffen. PFAS is een verzamelnaam voor een grote groep chemische stoffen die door mensen zijn gemaakt. PFAS zijn water- en vetafstotend en kunnen goed tegen hoge temperaturen. Daarom worden ze veel gebruikt in waterafstotende kleding, verpakkingsmateriaal, anti-aanbakpannen en blusschuim.

Het gevaar van PFAS

PFAS komt niet van nature voor in het milieu en is ook niet afbreekbaar. De stoffen blijven lang bestaan en zijn slecht of niet afbreekbaar. Ze kunnen zich verspreiden via de lucht, de bodem en het water. Dat is ernstig en PFAS zijn schadelijk voor de gezondheid van mensen en dieren. Langdurige blootstelling aan bepaalde PFAS kan leiden tot een verhoogd cholesterolgehalte, een verminderde werking van het immuunsysteem, aandoeningen aan de schildklier en soms zelfs kanker.

PFAS vervuiling in Nederland

Er zijn verschillende plekken in Nederland waar de concentratie PFAS in de bodem en het grondwater te hoog zijn. Dit komt door de uitstoot van de industrie. Ook zie je PFAS vervuiling op plekken waar de brandweeroefeningen heeft gedaan met blusschuim. Op deze kaart,die is gemaakt door Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, is de PFAS-vervuiling in Nederland te zien. 

Chemours PFAS

De PFAS vervuiling rondom de fabriek Chemours in Dordrecht is een van de meest besproken in Nederland. Omwonenden van de chemiefabriek DuPont/Chemours zijn jarenlang via de lucht blootgesteld aan de stof PFOA. De rechter heeft in 2023 vastgesteld dat de uitstoot van PFOA door Chemours in een bepaalde periode niet mocht. Het bedrijf was namelijk niet transparant over de mogelijke risico's van de stof. Chemours is volgens de rechter aansprakelijk voor de schade die de omliggende gemeenten daardoor hebben geleden. Veel omwonenden maken zich grote zorgen over hun gezondheid en de mogelijke gevolgen van de blootstelling aan PFAS. Omwonenden hebben aangifte gedaan tegen de leidinggevenden van het bedrijf.

Gevolgen voor Chemours

De gemeenten zijn momenteel in gesprek met Chemours over het opruimen van PFOA en GenX (PFAS soorten) in de leefomgeving. De zaak Chemours is een duidelijk voorbeeld van de grote gevolgen die het gebruik van PFAS kunnen hebben voor mens en milieu. Bovendien benadrukt het de noodzaak voor een streng en effectief beleid.

Ook Nienke woont in de buurt van Chemours en heeft dagelijks te maken met de gevolgen van de uitstoot van PFAS: “Toen ik de documentaire zag over de uitstoot van Chemours, brak er iets in me. Ik voelde boosheid en verdriet tegelijk. Ik had jarenlang groenten uit mijn moestuin gegeten en zwom vaak in open water vlakbij mijn huis. En ik had mijn zoon borstvoeding gegeven. Terwijl uit de documentaire (en wetenschappelijk onderzoek) bleek dat je PFAS via moedermelk doorgeeft aan je kind.” Lees hier het verhaal van Nienke.

Meer informatie over PFAS

• Op waarzitwatin.nl vind je meer uitleg over PFAS in tapijt, pannen en regenkleding en hoe je hier goed en veilig mee kan omgaan.
• Op de website van het RIVM vind je meer achtergrondinformatie over PFAS en PFAS-maatregelen.